Năm 1945, Đại chiến thế giới lần thứ II đi vào kết thúc với
thắng lợi của các lực lượng dân chủ cùng phe Đồng minh để đánh bại phe phát
xít; thế giới có thêm nhiều quốc gia độc lập ra đời. Ở khu vực Đông Nam Á, lần
đầu tiên xuất hiện một quốc gia hoàn toàn mới với tên đầy đủ là Việt Nam Dân chủ
cộng hòa.
Trên bản đồ, đất nước vừa
"giũ bùn đứng dậy sáng lòa" ấy chỉ ghi hai chữ Việt Nam và ở chấm đỏ
đánh dấu thủ đô Hà Nội, chiều ngày 2/9 phát đi lời Tuyên ngôn Độc lập khẳng định
"Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc
đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được
tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!".
Thực ra trong lịch sử chống chế độ áp bức, không thiếu các
dân tộc "gan góc" đấu tranh, nhất là trong bối cảnh chiến tranh thế
giới khi các đế quốc bận lao vào xâu xé tranh giành thuộc địa và ảnh hưởng, nhiều
dân tộc thuộc địa và lệ thuộc đã chớp thời cơ chung để vùng dậy giải phóng
mình.
Điều đáng chú ý nhất lúc
này là trong hoàn cảnh chung và điều kiện mới của Chiến tranh thế giới lần thứ
II, có một dân tộc Việt Nam "đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80
năm", nay lại "gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít".
Gan góc suốt gần 30 năm chống chiến tranh xâm lược của thực
dân Pháp (1858-1884); gan góc suốt hơn 40 năm chống đàn áp và ách cai trị, bóc
lột của thực dân đế quốc (1885-1929); gan góc suốt 15 năm chống 3 tầng áp bức,
một cổ hai tròng nô lệ của cả thực dân đế quốc và phát xít trên chính đất nước
mình (1930-1945). Sự gan góc ấy là hành trang và cơ sở chắc chắn để cách mạng
Việt Nam "đứng về phe Đồng minh chống phát xít".
Từ tháng 5/1941, Việt Nam Độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt
Minh) đã ra đời tập hợp lực lượng theo phương châm "Dân ta xin nhớ chữ đồng:
Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh", hình thành sức mạnh quật khởi
của toàn dân tộc. Đứng về phe Đồng minh và trở thành "một bộ phận dân chủ
chống phát xít", Việt Minh với phong trào du kích chiến tranh ở các vùng
căn cứ đã phá hoại hậu phương của chủ nghĩa phát xít ở Đông Dương; đồng thời
khi thời cơ đến, chớp thời cơ nghìn năm có một, Đảng quyết định phát động Tổng
khởi nghĩa, Việt Minh đảm đương lực lượng chính yếu tại Quốc dân Đại hội nêu
cao ý chí quyết tâm "đem sức ta mà tự giải phóng cho ta".
Trong vòng nửa tháng, như Tuyên ngôn Độc lập viết:
"Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng
xích thực dân gần 100 năm nay để lập nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh
đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa".
Lần đầu tiên, "một dân tộc đã gan góc" đứng lên tự
giành lấy nền tự do độc lập và chế độ dân chủ cộng hòa; cũng là lần đầu tiên với
tư cách dân tộc tự do dân chủ cộng hòa, Việt Nam tuyên bố "thoát ly hẳn
quan hệ thực dân với Pháp, xoá bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt
Nam, xoá bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam".
Sự đoạn tuyệt hoàn toàn với chế độ thực dân áp bức dân tộc
như thế còn gắn liền với lời thể của "Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất
cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc
lập ấy".
Hiển nhiên là từ lời thế đó, dân tộc đã gan góc dựng nên nền
cộng hòa, thì cũng gan góc bảo vệ và phát huy nền cộng hòa.
Ở Sài Gòn chiều ngày 2/9
đầu tiên, ngay khi có tiếng súng bắn vào người dự lễ, quần chúng tự vệ lập tức
ra tay truy lùng và trừng trị những kẻ gây rối. Ở Hà Nội và các nơi khác những
ngày đầu giành độc lập, trước những khó khăn chồng chất của tình thế cách mạng
ngàn cân treo sợi tóc, người dân trên mọi miền đất nước lại sẵn lòng ủng hộ
"Tuần lễ vàng", "Quỹ Độc lập" theo tinh thần "người có
ít góp ít, người có nhiều góp nhiều" vào công cuộc kháng chiến, kiến quốc…
Trong 30 năm kháng chiến trường kỳ (1945-1975), những thần
dân yêu nước của dân tộc gan góc ấy đã chiến đấu với tinh thần "Độc lập
hay là chết", "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh", "Nhằm thẳng
quân thù mà bắn", "Mỗi người làm việc bằng hai, vì miền Nam ruột thịt",
"Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược",
"thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", "xẻ dọc
Trường Sơn đi cứu nước"…
Đất nước vừa thống nhất, non sông vừa liền một giải, hai đầu
biên giới lại áp sát những mưu toan kiềm chế và xâm phạm chủ quyền lãnh thổ. Lại
thêm những gian nan thử thách khi bị bao vây cấm vận, bão lũ và thiên tai; cả
cơ chế cũ, thói quen cũ, nền nếp cũ, tư duy cũ cũng trở thành "nhân
tai" đẩy đất nước vào khủng hoảng. Nhưng với "một dân tộc đã gan
góc", đã từng "đem sức ta mà tự giải phóng cho ta", thì "chẳng
kẻ thù nào ngăn nổi bước ta đi". Người ở biên cương "Sống bám đá, chết
hóa đá"; người ở hải đảo cuốn lá cờ Tổ quốc vào bụng "để máu của mình
tô thắm lá cờ truyền thống của Quân chủng Hải quân Việt Nam anh hùng" và
"Thà hy sinh chứ không chịu mất đảo"; người ở tuyến sau trên khắp các
địa phương luôn tìm tòi khám phá, tháo gỡ khó khăn, dám nghĩ dám làm, năng động
sáng tạo, mở đường đi tới.
Gần nhất là sự xuất hiện của Đại dịch trên toàn cầu khiến
cho không quốc gia nào thoát khỏi khủng hoảng y tế; trong khoảng hai năm liên
tiếp bị 4 đợt dịch tấn công dồn dập, Việt Nam lần đầu tiên phải ứng phó theo
cách thức "chống dịch như chống giặc", nhất là ở trọng điểm Thành phố
Hồ Chí Minh có đỉnh dịch trùng với dịp kỷ niệm quốc khánh. Người dân của đất nước
rất gan góc trong kháng chiến chống ngoại xâm, nay gan góc trước diễn biến tình
hình phơi nhiễm tăng lên hằng ngày; ai cũng cố gắng góp sức chung tay chống dịch.
Ngay sau đó và đồng thời với quá trình căng sức chống dịch,
đất nước lại cần nhanh chóng phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Truyền thống
đoàn kết, tương thân tương ái trong khởi nghĩa tháng Tám năm xưa, nay chuyển
thành tấm lòng thương người như thể thương thân trong phòng chống đại dịch; sức
mạnh quật khởi của đông đảo quần chúng xông lên phá kho thóc cứu nạn đói năm
xưa, nay chuyển thành sự chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau trong từng hoàn cảnh khó
khăn khi COVID-19 hoành hành. Vậy nên trong và sau dịch, kinh tế Việt Nam không
có tăng trưởng âm, lại có nhiều điểm sáng và dự báo khả quan; bệnh viện dã chiến
trả lại không gian cho trường học vào mùa khai giảng; hộ chiếu vaccine đã đồng
hành với khách du lịch trong và ngoài nước tăng lên hằng ngày…
Như thế nhìn lại gần 80 năm kể từ ngày khẳng định "dân
tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!", có biết bao thử
thách và gian nguy, nhiều khó khăn hiểm nghèo và không ít tình huống éo le phức
tạp… Việt Nam là “một dân tộc đã gan góc” vượt qua hơn 80 năm nô lệ để giành tự
do, độc lập, thì không gì có thể cản trở nổi dân tộc đó trên chặng đường vươn tới
khát vọng thịnh vượng và hùng cường.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét