NGƯỜI BỐ VỢ ĐẶC BIỆT

 

Nhà giáo Đặng Thai Mai không chỉ biết đến là người có kiến thức uyên thâm, có đóng góp nhiều cho nền văn học, ngành giáo dục Việt Nam, mà cả 6 người con của ông đều là giáo sư, phó giáo sư và đặc biệt ông có 3 người con rể mang quân hàm tướng.

Ông sinh ra tại Nghệ An - một vùng đất nổi tiếng với truyền thống hiếu học và yêu nước. Ngày nay, ông được giới học giả trong và ngoài nước biết đến không chỉ với vai trò một chính khách mà hơn hết là một giáo sư - nhà giáo, nhà văn, nhà nghiên cứu phê bình văn học xuất sắc.

Trong quá trình làm cách mạng, ông đã nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng trong bộ máy chính quyền nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ những ngày sơ khai. Ông là thành viên của Ban dự thảo Hiến pháp do Hồ Chí Minh làm chủ tịch, là thành viên của Quốc hội nhiều khóa liên tục, là Bộ trưởng Bộ Giáo dục trong Chính phủ Liên hiệp kháng chiến, Viện trưởng đầu tiên của Viện Văn học Việt Nam…

Không chỉ bản thân Đặng Thai Mai, cả gia đình ông cũng là một mẫu hình tiêu biểu cho một gia đình tri thức Việt Nam lúc bấy giờ. Cụ thân sinh ông là Đặng Nguyên Cẩn, đi thi và đỗ Phó bảng, làm Đốc học, cùng hoạt động cách mạng sôi nổi với các nhân sĩ yêu nước như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Ngô Đức Kế… Không những thế ông còn là người cha của sáu vị giáo sư, phó giáo sư, là ông của hàng chục tiến sĩ, cử nhân.

Điều đặc biệt, ông là bố vợ của ba người con làm tướng. Đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Phạm Hồng Cư và Phạm Hồng Sơn.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp lấy người con đầu của giáo sư Đặng Thai Mai là bà Đặng Bích Hà. Câu chuyện tình yêu giữa họ không đơn thuần là tình yêu đôi lứa mà đó còn là sự hòa hợp của hai trái tim đồng điệu về văn hóa, tầm nhìn, thế giới quan. Được thử thách qua những gian nan của khói lửa chiến tranh, tình cảm của họ càng được khẳng định qua một tiệc cưới giản dị ngay trước ngày kháng chiến toàn quốc nổ ra, nhận được sự chứng kiến và ủng hộ cuả Bác Hồ…

Còn Trung tướng Phạm Hồng Cư kết hôn với con gái thứ hai của ông Đặng Thai Mai, bà Đặng Thị Hạnh. Xuất phát là một thành viên đội tự vệ cứu quốc, Trung tướng Phạm Hồng Cư đã tham gia nhiều chiến dịch lịch sử quan trọng, tiêu biểu là trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ (1954) và Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975.

Người con rể thứ ba của giáo sư Đặng Thai Mai là Trung tướng Phạm Hồng Sơn. Ông kết hôn với bà Đặng Anh Đào ngay trước ngày hòa bình lập lại ở miền Bắc. Họ có với nhau ba người con, tất cả đều giỏi giang và thành đạt.

Dường như, trong suốt cuộc đời mình, nhà giáo, nhà yêu nước Đặng Thai Mai đã cống hiến hết mình cho từng chặng đường phát triển của cách mạng và sự nghiệp cách mạng văn hóa Việt Nam. Chỉ với một số nét phác qua như vậy, chúng ta đã thấy được cái tâm, cái tầm đáng khâm phục của một nhà giáo yêu nước lúc bấy giờ.