NGƯỜI PHÁP, NGƯỜI MỸ VIẾT VỀ BÁC HỒ

 

          Tuần báo "Đây Paris" ra ngày 18-6-1946 đã có một trong những bài viết sớm nhất, tương đối đầy đủ nhất về Bác Hồ của chúng ta: Chủ tịch nước Việt Nam là một người giản dị quá đỗi. Quanh năm ông chỉ mặc một bộ quần áo kaki giản dị! Khi những người cộng tác xung quanh nhắc với ông rằng: với địa vị này... ông nên mặc trang trọng hơn, thì ông chỉ mỉm cười trả lời: Chúng ta tưởng rằng chúng ta được quý trọng vì có áo đẹp mặc, trong khi bao nhiêu đồng bào mình trần đang rét run trong thành phố và các vùng quê.

          Sự ăn ở giản dị đến cực độ, như một nhà ẩn sĩ, là một đức tính rõ rệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Một tuần lễ ông nhịn ăn một bữa, không phải là để hành hạ mình cho khổ sở, mà là để nêu gương dè xẻn gạo cho đồng bào, mong mọi người cùng làm để giảm bớt nạn đói trong nước. Hết thảy mọi người xung quanh đều bắt chước hành động đó của ông. Trong những ngày thường, ông dùng cơm ở Bắc Bộ phủ, ngồi chung hết thảy với mọi người. Người ta thấy quây quần xung quanh bàn ăn: các bộ trưởng, các thư ký và cả những cậu thiếu niên phục vụ bàn giấy. Với đức tính giản dị, khi ngồi ăn với mọi người ông không làm ai phải giữ kẽ nhiều quá, mà trái lại, lúc nào cũng thân mật, vui vẻ, gây cho bữa ăn một vẻ gia đình.

          Tính giản dị và thân mật của ông còn biểu hiện qua những bài diễn văn: Không bao giờ ông tỏ vẻ thông thái, vốn rất rộng của ông (Ông thông thạo bảy thứ tiếng khác nhau và nói được rất nhiều tiếng thổ âm...) trái lại, ông chỉ dùng những câu từ nôm na, thường dùng khiến cho một người dù quê mùa chất phác nghe cũng hiểu ngay được... Tất cả đức tính Hồ Chí Minh luôn thể hiện trong từng hành động tưởng như bé nhỏ đó...

          Chủ tịch Hồ Chí Minh rất ghét lối nói khoa trương, văn vẻ. Mỗi bài diễn văn của ông là một bài học nhỏ kết luận bằng một ý kiến đạo đức. Bởi những ý tưởng hết sức giản đơn ấy mà bài diễn văn của ông có một tiếng vang lớn trong giới trí thức và dân chúng”. Hai mươi năm lăm sau bài viết trên, năm 1971- sau khi Bác đã mất, một người Mỹ - nhà báo, nhà văn (Đâyvít Hanbơcstơn) trong cuốn sách “Hồ” của mình, do Nhà xuất bản 'Răngđôm Haosơ - Niu Yoóc" đã viết: Hồ Chí Minh là một trong những nhân vật kỳ lạ của thời đại này, hơi giống Găngđi, hơi giống Lênin, nhưng hoàn toàn Việt Nam. Có lẽ hơn bất kỳ một người nào khác của thế kỳ này, đối với dân tộc của ông, và đối với cả thế giới ông là hiện thân của một cuộc cách mạng. Thế nhưng, với hầu hết người dân Việt Nam, ông là biểu tượng của cuộc sống, hy vọng, đấu tranh, hy sinh và thắng lợi của họ. Ông là một người Việt Nam lịch sự, khiêm tốn, nói năng hòa nhã, không màng địa vị, luôn luôn mặc quần áo đơn giản nhất – cách ăn mặc của ông không khác mấy so với người nông dân nghèo nhất – một phong cách mà phương Tây đã chế giễu ông trong nhiều năm, cười ông thiếu nghi thức quyền lực, không có đồng phục, không theo thời trang. Cho đến một ngày họ mới tỉnh ngộ và nhận thấy chính cái tính giản dị ấy, cái khả năng hòa mình vào nhân dân ấy là cơ sở cho sự thành công của ông...

Tính giản dị của ông Hồ là một sức mạnh. Địa vị càng cao sang, ông càng giản dị và trong sạch. Hình như ông luôn luôn giữ được những giá trị vĩnh cửu của Việt Nam: kính già, yêu trẻ, ghét tiền của. Ông Hồ không tìm kiếm cho mình những cái trang sức quyền lực vì ông tự tin ở mình và ở mối quan hệ của ông với nhân dân, với lịch sử đến nỗi không cần những pho tượng, những cái đầu, những pho sách, những tấm ảnh để chứng tỏ điều đó cho mình và cho thiên hạ biết. Việc ông từ chối sự sùng bái cá nhân là đặc biệt đáng chú ý trong một xã hội kém phát triển…