Thời gian qua, các thế lực thù địch ráo riết thực hiện chiến lược ''diễn biến hòa bình'', chống phá cách mạng - trọng điểm là tập trung chống phá Đảng ta, trong đó trước hết nhằm vào nguyên tắc tập trung dân chủ - nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

 

Nguyên tắc tập trung dân chủ - nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản; là nguyên tắc được C.Mác và Ph.Ăngghen khởi thảo, được V.I Lênin khái quát và khẳng định là nguyên lý xây dựng Đảng kiểu mới về mặt tổ chức của giai cấp công nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn khẳng định tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng, là tiêu chuẩn để phân biệt Đảng Cộng sản với các đảng phái khác; phủ nhận nguyên tắc này là phủ nhận Đảng từ bản chất.

Chủ nghĩa đế quốc với mục đích thiết lập một thế giới “nhất thể hóa tư bản chủ nghĩa” do các đế quốc siêu cường thống trị. Mục tiêu trực tiếp là lật đổ chính quyền đương nhiệm của các quốc gia mà các đế quốc siêu cường cần khống chế, thay đổi lực lượng lãnh đạo, lập chính quyền mới chịu sự chi phối của chúng.
Chính vì vậy, suốt nhiều thập kỷ qua, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch tìm mọi cách, dùng mọi thủ đoạn “công phá” vào Đảng Cộng sản Việt Nam cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; đặc biệt là các luận điệu sai trái về nguyên tắc tập trung dân chủ - nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản, nhằm từng bước hạ thấp vị thế, uy tín, tiến tới xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với Nhà nước và xã hội Việt Nam.
Họ cho rằng, nguyên tắc tập trung dân chủ nay đã lỗi thời. Nó chỉ phù hợp với hoạt động của Đảng khi chưa giành được chính quyền, trong hoạt động bí mật, hoặc khi lãnh đạo chiến tranh. Còn trong thời bình Đảng cầm quyền, nhân dân làm chủ thì nguyên tắc này tỏ ra lỗi thời, không có hiệu lực, không còn phù hợp nữa. Đây là một biểu hiện sai lầm trong nhận thức về bản chất nguyên tắc tập trung dân chủ, không thể có Đảng nào chặt chẽ ở giai đoạn này, lại buông lỏng ở giai đoạn khác. Thực tiễn cho thấy dù Đảng có bề dày lịch sử, nhưng buông lỏng kỷ luật, coi nhẹ tập trung thống nhất, nhấn mạnh một chiều về dân chủ, để cho những phần tử cơ hội, cực đoan tự do lũng đoạn, chia rẽ tổ chức, sẽ làm rối loạn và tan rã Đảng. Chúng ta biết rằng, với nguyên tắc tập trung dân chủ, V.I Lênin đã xây dựng, tổ chức Đảng Công nhân dân chủ xã hội Nga lãnh đạo thành công cuộc đấu tranh giành thắng lợi của Cách mạng tháng Mười vĩ đại (1917), vượt qua mọi khó khăn của những năm nội chiến giữ vững chính quyền Xô Viết, thì sau 74 năm (1991), Đảng Cộng sản Liên Xô do không nắm vững bản chất và buông lỏng nguyên tắc, đã bị kẻ thù và các phần tử cơ hội phản động phá vỡ và làm tan rã. Do vậy, ở mọi thời kỳ cách mạng, trong mọi điều kiện hoàn cảnh đều phải thực hiện nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ, chỉ khác ở cơ chế vận hành, nội dung, yêu cầu, phương thức lãnh đạo phù hợp và linh hoạt. Giữ vững tập trung dân chủ không chỉ nhằm mở rộng dân chủ, phát huy mạnh mẽ dân chủ (vì dân chủ là bản chất, là nội dung, là động lực của xã hội); mà còn phải giữ gìn tính tập trung thống nhất, tính kỷ luật chặt chẽ nghiêm minh.

Những luận điệu sai trái trên cho rằng, tập trung dân chủ chỉ là một thứ chế độ tập quyền, độc đoán bảo thủ, kìm hãm tư duy sáng tạo. Họ ra sức tán dương thực hiện dân chủ tự do, dân chủ vô hạn độ, dân chủ cực đoan; ủng hộ nhiều phe nhóm đối lập để đấu tranh, bàn cãi; sử dụng chiêu bài “dân chủ”, “đa nguyên” cổ vũ cho những bất đồng ý kiến trong Đảng để chia rẽ Đảng. Họ cố tình tỏ ra không hiểu, hoặc cố tình xuyên tạc bản chất của nguyên tắc, họ dẫn ra những ví dụ về sai lầm, về quan liêu độc đoán, về việc mất dân chủ của một số người trong bộ máy của Đảng để chứng minh cho việc cần phải thay nguyên tắc tập trung dân chủ. Một số cán bộ, đảng viên còn ngộ nhận rằng tập trung càng cao thì dân chủ càng giảm, muốn tăng cường dân chủ thì phải giảm bớt tập trung; còn giữ lại nguyên tắc tập trung dân chủ thì bản chất của nó không thể khắc phục được tệ độc đoán, gia trưởng, quan liêu…

Lại có quan điểm cho rằng tập trung là danh từ, còn dân chủ chỉ là tính từ, dân chủ chỉ là cái bổ nghĩa cho tập trung, làm rõ thuộc tính tập trung; nên về thực chất đó chính là nguyên tắc tập trung; hoặc là bản chất gốc rễ của tập trung dân chủ là tập trung quan liêu, vì tập trung chỉ là mục đích, dân chủ chỉ là phương tiện, do vậy có rất nhiều phương tiện để đạt được mục đích, thành ra dân chủ chỉ là một loại phương tiện mà thôi. Rõ ràng luận điệu này đã tầm thường hóa dân chủ, mưu đồ để phá hoại và làm cho chúng ta từ bỏ nguyên tắc tập trung dân chủ. Việc chia cắt nguyên tắc vốn thống nhất, hoặc đem dân chủ đối lập với tập trung là không hiểu đúng nguyên tắc tập trung dân chủ.

Để đấu tranh với các quan điểm sai trái và bảo vệ được tính đúng đắn của nguyên tắc tập trung dân chủ, chúng ta cần phải nhận thức đúng bản chất nguyên tắc - bản chất cách mạng khoa học của giai cấp công nhân; nó được biểu hiện ở Cương lĩnh lãnh đạo, ý thức tổ chức kỷ luật, trình độ tư duy lý luận và năng lực vận động quần chúng…. của đảng viên. Chúng ta cũng phải hiểu: khi nói đến tập trung thì bao giờ cũng có hai trường hợp tập trung trên cơ sở dân chủ hoặc tập trung phi dân chủ (tập trung quan liêu); còn khi nói đến dân chủ thì cũng như vậy, dân chủ hướng tới tập trung hoặc dân chủ vô chính phủ (dân chủ phá vỡ tập trung). Những vấn đề này khẳng định tập trung trên cơ sở dân chủ không bao giờ thống nhất với tập trung phi dân chủ (tập trung quan liêu), nếu tập trung trên cơ sở dân chủ phát triển thì tập trung phi dân chủ (tập trung quan liêu) sẽ bị đẩy lùi và ngược lại; còn dân chủ hướng tới tập trung cũng không bao giờ thống nhất với dân chủ vô chính phủ (dân chủ phá vỡ tập trung); nếu dân chủ hướng tới tập trung mà phát triển thì dân chủ vô chính phủ (dân chủ phá vỡ tập trung) sẽ bị thu hẹp và ngược lại. Do đó, phải đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái về bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ.

Đảng ta kiên quyết phê phán việc phủ nhận nguyên tắc tập trung dân chủ. Đảng luôn nhất quán nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản, phân biệt chính Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, đảng cách mạng chân chính với các đảng phải khác, phủ nhận nguyên tắc này là phủ nhận Đảng từ bản chất. Kinh nghiệm phong trào công nhân thế giới trước đây, ở Liên Xô, Đông Âu cho thấy: những kẻ phản bội Đảng đều bắt đầu tìm cách phủ nhận nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng.

Trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới và yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ thành quả của sự nghiệp cách mạng Việt Nam đòi hỏi Đảng ta phải luôn nêu cao cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch.

Biện pháp cơ bản, cấp thiết để giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ trong đổi mới, chỉnh đốn Đảng đã được Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6 (lần 2) khóa VIII xác định: Tăng cường giáo dục cho cán bộ, đảng viên nhận thức đúng đắn và thống nhất về vai trò, nội dung, bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ trên cơ sở đó đề cao trách nhiệm, tự giác thực hiện nghiêm túc nguyên tắc; Từng bước hoàn thiện và cụ thể hóa cơ chế thực hiện nội dung của nguyên tắc. Nâng cao chất lượng tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, mở rộng sinh hoạt dân chủ. Các chủ trương quan trọng đều phải được bàn bạc và quyết định bằng tập thể; Nâng cao chất lượng sinh hoạt của các cấp ủy đảng, Các cấp ủy viên phải được cung cấp kịp thời và chính xác những thông tin cần thiết, có điều kiện đóng góp vào quá trình ra các quyết định; Tiếp tục cải tiến việc tổ chức và điều hành hội nghị để đảm bảo thảo luận dân chủ, thẳng thắn và có kết luận rõ ràng. Mọi người đều phải nghiêm chỉnh thực hiện nghị quyết, không ai được tuyên truyền và thực hiện ý kiến riêng đã bị đa số bác bỏ; Thiểu số phục tùng đa số, cá nhân phục tùng tổ chức, cấp dưới phục tùng cấp trên, các tổ chức trong toàn Đảng phục tùng Ban Chấp hành Trung ương và Đại hội Đảng toàn quốc; Sửa đổi phong cách làm việc, đi sâu, đi sát thực tế; Cán bộ, đảng viên phải rèn luyện tính tổ chức, tính kỷ luật, tự giác đặt mình trong sự quản lý của chi bộ, tham gia đầy đủ sinh hoạt chi bộ, tuân thủ kỷ luật Đảng. Mọi hoạt động vô tổ chức, vô kỷ luật, không chấp hành chỉ thị, nghị quyết, gây chia rẽ, bè phái đều phải bị xử lý nghiêm minh; Tăng cường công tác kiểm tra chấp hành nghị quyết, điều lệ và các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng.

Trước hết phải tập trung xây dựng Đảng thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu; “Thật sự phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng, từ sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt cấp ủy ở cơ sở đến sinh hoạt Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương; đồng thời giữ nghiêm kỷ luật trong Đảng. Thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ. Chống quan liêu, bè phái, cục bộ, địa phương, lối làm việc vô nguyên tắc, vi phạm kỷ luật, vi phạm dân chủ”; thường xuyên tự phê bình và phê bình, nói thẳng, nói thật; giữ gìn và tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, đấu tranh kiên quyết đối với những phần tử cơ hội; Chăm lo xây dựng tổ chức bộ máy trong sạch, vững mạnh, tinh gọn; thẩm quyền, trách nhiệm rõ ràng; hoạt động có hiệu lực, hiệu quả; Coi trọng xây dựng tổ chức cơ sở đảng; chăm lo xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ bản lĩnh chính trị, phẩm chất, trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn; Tạo sự chuyển biến thực sự và đồng bộ trong công tác cán bộ; coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, trọng dụng nhân tài; Xây dựng, bảo vệ mối quan hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân, Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; Tăng cường và nâng cao chất lượng hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát; thường xuyên kiểm tra giám sát việc thực hiện các nghị quyết, quyết định của Đảng để phát huy ưu điểm, phòng ngừa và khắc phục kịp thời sai lầm, khuyết điểm; xây dựng tổ chức đảng, cơ quan nhà nước và cán bộ đảng viên ngày càng trong sạch vững mạnh. Mặt khác, Đảng thường xuyên đổi mới và hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng; phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, tính tích cực, chủ động, sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân.

Hai là, tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tiếp tục làm rõ hơn những vấn đề bức xúc do thực tiễn đặt ra: như vấn đề xây dựng Đảng trong thời kỳ mới, vấn đề dân chủ XHCN, nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường, định hướng XHCN, vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước, cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước, kinh tế hợp tác và hợp tác xã, kinh tế tư nhân và tư bản tư nhân; tăng trưởng kinh tế gắn với tiến bộ và công bằng xã hội; mở cửa hội nhập, v.v. Những vấn đề trên đang tác động đến tâm tư, suy nghĩ, nhận thức của không ít cán bộ, đảng viên và nhân dân ta, và do đó cũng là những vấn đề mà các thế lực thù địch lợi dụng khoét sâu để công kích, xuyên tạc; chống phá. Phải chú trọng công tác tổng kết thực tiễn qua 25 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, nghiên cứu rút ra những vấn đề mang tính lý luận, quan điểm một cách có hệ thống, làm rõ những vấn đề bức xúc hiện nay cả về lý luận và thực tiễn, giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức đúng và hiểu rõ quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng, Nhà nước ta, tạo cơ sở củng cố niềm tin và có phương pháp luận khoa học đấu tranh chống lại các quan điểm thù địch, sai trái; Tăng cường nâng cao trình độ lý luận, chính trị, tư tưởng, trước hết là cho đội ngũ những người làm công tác lý luận, các cơ quan chức năng, đội ngũ cán bộ, đảng viên các cấp nhạy bén phát hiện, đấu tranh chống lại những quan điểm, tư tưởng thù địch của các thế lực thù địch, đồng thời đấu tranh khắc phục những quan điểm mơ hồ, sai lầm, lệch lạc, bảo vệ Cương lĩnh, đường lối, nguyên tắc tổ chức của Đảng, đó là một yêu cầu rất cơ bản của nhiệm vụ xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay.

Ba là, chú trọng nghiên cứu chỉ đạo các cơ quan chức năng, các phương tiện thông tin đại chúng có giải pháp đúng đắn ngăn chặn, vô hiệu mọi thủ đoạn tung tin, truyền bá những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động một cách có hiệu quả để giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng, đồng thời cũng góp phần giữ vững sự ổn định chính trị-xã hội của đất nước trong tình hình mới; Nâng cao nhận thức, lập trường, bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là đối với thế hệ trẻ. Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng ảnh hưởng đến sự sống còn của Đảng, của chế độ trong tình hình hiện nay.

MInh Sang