Sự thất bại của quân đội chính phủ Afghanistan, bài học về công tác tổ chức lực lượng và yếu tố chính trị tinh thần trong quân đội.

 

Sau vụ khủng bố kinh hoàng ngày 11/9, nước Mỹ với tư cách là nước đi đầu tiêu diệt khủng bố và đã tự cho mình là nhà bảo an vùng đất Trung Nam Á vốn nhiều điều chia rẽ, xung đột này. Sau gần 16 năm can dự và để tránh sự sa lầy quân sự. Mỹ đã đổ ra 88 tỉ USD và tin rằng điều này sẽ giúp chính phủ Afghanistan có thể độc lập chống lại lực lượng Taliban. Thế nhưng, sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định rút những binh lính Mỹ còn lại về nước, 300.000 binh lính Afghanistan được trang bị đầy đủ đã nhanh chóng gục ngã trước gần 200.000 tay súng Taliban. Dự báo có thể một giai đoạn đen tối nữa tiếp tục phủ xuống đất nước vốn đã đầy rẫy đau thương này.

Vậy chúng ta rút ra điều gì từ bài học của chính phủ Afghanistan? Sẵn sàng cho mọi tình huống trong bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều điều bạo ngược, bất công...

Một điều ai cũng nhận thấy rằng, mặc dù Afghanistan đã nhận được nguồn tiền lớn từ Mỹ và phương tây để trả lương, huấn luyện, mua sắm vũ khí... Tuy nhiên, chính quyền Kabul tỏ ra khá thụ động và yếu ớt trong điều hành đất nước và quản lý quân đội. Một điều đáng ngạc nhiên sau những vụ đụng độ vừa qua là chính phủ nước này cũng không biết chính xác họ thực sự có bao nhiêu binh sĩ, bởi có cả số binh sĩ "ảo" do nạn quan liêu, tham nhũng, muốn làm đẹp hồ sơ... Quân đội huấn luyện theo chiến thuật của quân đội Mỹ, gần như không có một mối liên hệ với các bộ tộc, nắm đặc điểm vùng miền, dân cư nơi tác chiến... Tinh thần chiến đấu rệu rã, không có hệ tư tưởng chỉ đạo, tại nhiều cứ điểm, binh sĩ chính phủ thiếu thốn từ lương thực, nước uống cho tới vũ khí, đạn dược. Binh sĩ không tin tưởng chỉ huy và lộ rõ thất vọng, tức giận trước giới lãnh đạo khi đã làm ngơ trước những yêu cầu cơ bản của họ. Đó là một lý do khiến nhiều người trong số này nhanh chóng bỏ vị trí, không hề cầm súng chiến đấu.

Việc Taliban tăng cường chiến dịch tấn công sau khi Mỹ rút quân càng làm trầm trọng thêm vấn đề tâm lý, bởi họ vốn quen được vỏ bọc an toàn của Mỹ. Binh sĩ bắt đầu đặt nặng câu hỏi liệu có đáng để chiến đấu, hy vinh vì chính quyền của Tổng thống Ashraf Ghani hay không? Đồng thời lộ rõ tâm lý thất vọng và cảm giác bị bỏ rơi.

Điều đó giải thích tại sao Taliban đã nhanh chóng chiếm được 15 thành phố, tỉnh lỵ chỉ sau hơn một tuần giao tranh.  

Thế mới thấy rằng, xây dựng quốc phòng vững mạnh phải xuất phát từ tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường, dựa trên nền tảng vững chắc truyền thống chống giặc ngoại xâm; tinh thần đoàn kết dân tộc. Quốc phòng An ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Chú trọng, tăng cường củng cố các tổ chức, các lực lượng, xây dựng yếu tố chính trị tinh thần, đoàn kết cán binh là nhiệm vụ rất quan trọng để chúng ta chiến đấu, chiến thắng mọi kẻ thù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.