CHÍNH SÁCH QUỐC PHÒNG "BỐN KHÔNG" CỦA VIỆT NAM

 

Hiện đại hóa quân đội và thực hiện chính sách quốc phòng "bốn không" sẽ góp phần bảo vệ hòa bình vững chắc của đất nước.

Cuộc chiến Nga - Ukraine đã kéo dài gần 3 tháng, khiến hai bên chịu tổn thất nặng nề về nhiều mặt, trong đó trực tiếp là người dân Ukraine. Hàng triệu người phải bỏ quê hương đi tị nạn, nhiều dân thường bao gồm cả trẻ em thương vong. Chiến sự diễn ra bên trong đất nước Ukraine, nhưng ảnh hưởng trên khắp thế giới, đặt ra những vấn đề chưa có tiền lệ về quan hệ quốc tế và nguy cơ phá vỡ cấu trúc an ninh hiện tại của thế giới.

Với Việt Nam, nhiều ý kiến phân tích nhìn từ cuộc chiến này có thể thấy những thách thức, những bài toán chiến lược sao cho những vấn đề tương tự không bao giờ được phép xảy ra với đất nước chúng ta.

"Không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác", là một trong số chính sách quốc phòng "bốn không" của Việt Nam. "Ba không" còn lại gồm: Việt Nam không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; và không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Thứ nhất, không tham gia liên minh quân sự 

Việt Nam nhất quán "thêm bạn, bớt thù". Một khi tham gia liên minh quân sự, chúng ta sẽ phải gắn với một bên, phải san sẻ trách nhiệm tài chính, nhân lực; có thể phải nhân nhượng một số lợi ích, sẽ phải hy sinh một phần nhất định chủ quyền quốc gia, có thể phải đối đầu với bên khác, tức là "chuốc" thêm kẻ thù. Do đó, Việt Nam chỉ chọn đứng về hòa bình, lẽ phải, công lý, luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Thứ hai, không liên kết với nước này để chống nước kia

Việc thực hiện nguyên tắc "không liên kết với bất kỳ nước nào để chống lại một nước khác" trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh khu vực hiện nay. Nếu Việt Nam liên minh với bên ngoài, ưu tiên dùng biện pháp quân sự để giải quyết các tranh chấp, bất đồng thì sẽ khó được các nước khác ủng hộ. Nguyên tắc này giúp Việt Nam có vị thế phù hợp để đối thoại với các nước hay tham gia vào các cơ chế đối thoại an ninh, quan sát viên các hội nghị, các cuộc tập trận ở khu vực.

Thứ ba, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác

Việt Nam khẳng định rõ ràng với thế giới là không chấp nhận cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ, sử dụng một phần lãnh thổ Việt Nam để phát động chiến tranh xâm lược nước thứ ba.

Thứ tư, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế

Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 khẳng định: "Việt Nam chủ trương… không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế". Việc bổ sung điểm thứ tư này làm nổi bật bản chất phòng thủ và hòa bình trong chính sách quốc phòng Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh Việt Nam nỗ lực nâng cao năng lực quân sự của mình. 

Nguyên tắc này không mâu thuẫn với mục đích hiện đại hóa quân đội cũng như nhiệm vụ chủ yếu của lực lượng vũ trang Việt Nam, đó là bảo vệ đất nước, kể cả bằng cách sử dụng vũ lực khi cần thiết. Nếu đất nước có chiến tranh, người Việt Nam buộc phải cầm súng bảo vệ Tổ quốc, gìn giữ hòa bình.

Chúng ta kiên định chính sách quốc phòng "Không liên kết với nước này chống nước kia". Việt Nam không liên minh quân sự, đồng thời mở rộng quan hệ đối ngoại, trong đó có đối ngoại quốc phòng nhằm mở rộng sự ủng hộ quốc tế, phát triển năng lực nhận thức, hiểu biết của chúng ta.

Lịch sử dân tộc ta trải qua mấy nghìn năm, công cuộc dựng nước luôn đi đôi với giữ nước. Chính sách quốc phòng "bốn không" được đúc kết từ truyền thống giữ nước đó và ngày càng chứng minh sự đúng đắn, phù hợp với Việt Nam.