QUAN HỆ VIỆT NAM – TRUNG QUỐC VÀ ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG TA

 

Trong những ngày gần đây, tình hình căng thẳng giữa Nga và Ukraine đã khiến toàn châu Âu và thế giới rung chuyển, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến xung đột và tình hình căng thẳng giữa hai quốc gia láng giềng, tuy nhiên một trong những nguyên nhân quan trọng đó chính là việc Ukraine giải quyết chưa hài hòa đường lối đối ngoại khi ở cạnh một nước lớn như Nga. Tình hình Nga,Ukraine đã ảnh hưởng đến rất nhiều quốc gia trên thế giới trong đó cũng chỉ ra nhiều bài học cho Việt Nam về thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, đặc biệt là giải quyết mối quan hệ với nước láng giềng Trung Quốc, đồng thời khẳng định tính đúng đắn, sáng tạo về đường lối đối ngoại Việt Nam trong những năm vừa qua. Đứng trước những biến đổi sâu sắc của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, việc kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển cũng như giải quyết hài hòa mối quan hệ Việt – Trung là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Nói về mối quan hệ giữa Việt Nam – Trung Quốc, Nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã từng viết: "Việt Nam – Trung Quốc núi liền núi, sông liền sông; chung một biển Đông, mối tình hữu nghị sáng như rạng đông; bên sông tắm cùng một dòng, tôi nhìn sang đấy, anh nhìn sang đây; sớm sớm chung nghe tiếng gà gáy cùng…."

Thật vậy, Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng gần gũi, nhân dân 2 nước có truyền thống hữu nghị lâu đời, đã từng ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc của mỗi nước. Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (18.01.1950) đã được ghi nhận như một mốc son trong lịch sử quan hệ 2 nước. Hơn 72 năm qua, quan hệ giữa hai dân tộc Việt – Trung trải qua nhiều thăng trầm, nhưng ngày càng phát triển. Nhân dân Việt Nam, QĐNDVN mãi mãi ghi nhớ và biết ơn sâu sắc sự ủng hộ to lớn và giúp đỡ quý báu của Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây cũng như công cuộc đổi mới hiện nay.

Đặc biệt, từ khi bình thường hóa quan hệ năm 1991 đến nay, quan hệ Việt – Trung đã phát triển nhanh chóng và sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, đem lại nhiều lợi ích thiết thực. Đến nay, hai nước đã ký nhiều Hiệp định cấp Chính phủ và các văn kiện hợp tác khác, đặt cơ sở pháp lý cho quan hệ hợp tác lâu dài giữa hai nước.  Tuy nhiên, từ mối quan hệ Việt – Trung hơn 30 năm qua, có thể nhận thấy nhận thức chung về vấn đề này so với thực tiễn vẫn có một khoảng cách nhất định. Quan hệ Việt – Trung đã phát triển và đạt được nhiều thành tựu đáng kể nhưng bên cạnh đó, vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, chưa thật sự đúng như thỏa thuận của lãnh đạo hai nước. Đặc biệt, diễn biến trên Biển Đông trong những năm gần đây liên quan đến chủ trương, hành động của Trung Quốc cho thấy nhận thức chung của lãnh đạo hai nước về vấn đề Biển Đông có lúc đã không được thực hiện nghiêm túc, triệt để. Những năm gần đây, Trung Quốc đã có nhiều chính sách, triển khai nhiều hoạt động thực tế với một mục tiêu duy nhất là tăng cường năng lực kiểm soát và khai thác Biển Đông như tăng cường đầu tư cho quốc phòng, hiện đại hoá quân sự, đặc biệt là hải quân; tăng cường đầu tư cho khai thác xây dựng cơ sở vật chất, lực lượng quản lý giám sát trên Biển Đông.Như vậy, tranh chấp là sự thật đã tồn tại, cho nên những căng thẳng trên Biển Đông liên quan đến hành động của Trung Quốc vừa qua cũng khiến người ta hoài nghi về tinh thần láng giềng hữu nghị, về tinh thần coi trọng đại cục mà lãnh đạo Trung Quốc luôn nhấn mạnh, về thỏa thuận không làm phức tạp tình hình của lãnh đạo cấp cao hai nước. Vấn đề Biển Đông đã thể hiện đầy đủ sự chi phối mang tính quyết định đến sự phát triển ổn định, lành mạnh của quan hệ Việt – Trung. Nếu như những vấn đề trên chưa được giải quyết, có nghĩa là giữa thỏa thuận cấp cao với thực tế vẫn còn khoảng cách khá lớn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến mục tiêu xây dựng mối quan hệ tin cậy và bền vững của lãnh đạo hai nước, đồng thời cũng ảnh hưởng đến niềm tin về sức nặng của thỏa thuận cấp cao.

Trước tình hình như vậy, Đảng khẳng định: “thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế…. là bạn, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới”.

Điều đó vừa phản ánh bước đột phá trong đường lối đối ngoại, cách nhìn mới về xác định đối tượng, đối tác trước sự thay đổi của tình hình thế giới một cách mau lẹ, phức tạp; đồng thời thể hiện bản lĩnh, trí tuệ của một đảng mác xít, một dân tộc anh hùng.

Thực tiễn các cuộc xung đột vũ trang đã, đang xảy ra trong những năm gần đây cho thấy, nguyên cớ để các thế lực thù địch bên ngoài lợi dụng, tạo cớ can thiệp chủ yếu là vấn đề dân tộc, sắc tộc, tranh chấp biên giới, lãnh thổ…. Các thế lực hiếu chiến của Mỹ và đồng minh vẫn là đối tượng nguy hiểm của cách mạng Việt Nam. Mục tiêu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của ĐCSVN, xóa bỏ chế độ XHCN ở Việt Nam là không thay đổi. Trong tình hình đó, việc tạo dựng môi trường hòa bình để ổn định phát triển cần một đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, chú ý trong quan hệ với các nước láng giềng, bạn bè truyền thống và các nước lớn để tạo thế “đan xen” về mặt lợi ích. Có như vậy chúng ta mới thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.